Winterbescherming Palmbomen

Winterhard ?
Prachtig zou het zijn om in ons klimaat een tuin vol palmen te hebben en hiermee ook zonder problemen de winter mee door zien te komen. Helaas gaat dat voor de meeste palmen niet op. De strenge vorstperiode in Januari 2009 met temperaturen van -21 C heeft op veel plaatsen menig exotenliefhebber verrast en veel schade aangericht. Uiteraard zijn er de zg winterharde soorten maar een kou van -14 in bv Amerika is wel heel anders dan de natte vries kou zoals we die hier hebben. Doordat het erg vochtig is kan een zg vorstbestendige palm toch nog het loodje leggen. Inmiddels zijn er al veel ervaringen met palmen in ons winterklimaat, deze ervaringen zullen we op deze site uitgebreidt gaan beschrijven. Palmen worden vaak ingedeeld in zones waar deze geschikt voor zijn palmen met als USDA zone 6-7 zijn over het algemeen palmen die we hier als winterhard beschouwen.
Bij strenge winters is het aan te raden uw palm te beschermen , dit kan dmv verwarmingskabels , lichtslangen, afdaken en zelfgemaakte serres met vorstbewaker . De winterhardheid van een plant is afhankelijk van veel factoren, -10C met harde ijzige wind kan namelijk meer schade aanrichten dan -18C op een beschutte plaats. De aangegeven minimum temperaturen die worden aangegeven voor een bepaalde soort kunt u als leidraad aanhouden maar onthoud dat dit niet meer dan een indicatie is, die af kan wijken afhankelijk van de situatie. Schrale wind en zon kunnen bij een plant bij -10 C meer schade berokkenen dan windstil winterweer bij -18C. Ook andere factoren spelen een rol . De duur van de vorstperiode, windkracht , luchtvochtigheid , sneeuwval , staanplaats ,oudere of jonge plant , in pot of in volle grond.
Een goede regel is om bij 5 of 6 C boven de minimum temperatuur bescherming aan te brengen , dwz dat een plant met een winterhardheid van -12 C bij -6 of -7 C te gaan beschermen.
Bij palmen is het 't beste om de bladerkroon bijeen te binden, vooral ook ter bescherming van de groeipunt, die liefst zo droog mogelijk moet blijven. Bij aanhoudende strenge vorst bescherming van bijv rietmat , vliesdoek, jute en eventueel zelfs noppenfolie , maar let op : Deze bescherming moet weer verwijderd worden zodra de vorst is afgenomen !!!
Hiermee voorkomt u schimmel of zelfs verrotting van de groeipunt.
Een kwartiertje werk weegt niet op tegen de schoonheid van een palm.
Een goede beschermingsmethode is dmv van een verwarmingskabel in combinatie met vliesdoek of jute de stam te omwikkelen tot in de buurt van de groeispeer. Het blad kan dan nog wel schade oplopen , maar de palm zal altijd overleven, doordat de groeipunt intact blijft.
Zodra de eerste nachtvorst zich meld worden wij gebeld met de vraag wanneer men de palm in moet gaan pakken , en hoe je deze in moet pakken . Hoe je in gaat pakken is mede afhankelijk van hoe koud het wordt , inpakken met jute kan bij temperaturen van -10 voldoende zijn maar bij een temperatuur van -20 te weinig bescherming bieden en dat de plant dan alsnog bevriesd. Wij hebben wat foto's voor u verzameld van onze klanten met diverse voorbeelden van winterbescherming.

Op deze foto ziet u de winterbescherming van een Jubaea Chilensis .
De winterbescherming is gemaakt van een bouwwerk met noppenfolie , aan één zijde kunt u bij lichte vorst of geen vorst de noppenfolie omhoog rollen zodat de palm voldoende ventilatie krijgt , bij temperaturen boven nul is dit zeer belangrijk zodat schimmels geen kans krijgen.
Zodra het harder gaat vriezen maakt u de serre helemaal dicht en als het noodzakelijk is kunt u hierin nog extra bijverwarmen met een ventilatorkachel eventueel met vorstbeveiliger.
Onze voorkeur gaat uit naar deze winterbescherming omdat het de volgende voordelen heeft.  De palm staat droog en uit de wind . Er is een mogelijkheid om te ventileren en bij te verwarmen.
Op deze foto ziet u de bouw van een winterbescherming voor een Jubaea Chilensis in Duitsland.
Het kost wel wat tijd en geld maar als u het éénmaal klaar heeft kunt u wel met een gerust hart de winter in.
Deze winterbescherming was overigens niet overbodig , één week na het plaatsen van de winterbescherming ( December 2009 ) werdt het winter met strenge vorst en heel veel sneeuw gedurende één week met twee dagen van -20 °C.


Binnenzijde in de serre.


Een mooi en heel apart beeld van de winterbescherming in Duitsland. Op verschillende forums van exotenliefhebbers wordt al gesproken van het " Klein Manhattan " .
Het betreft hier de winterbescherming van diverse Jubaea Chilensis , trachycarpus fortunei , Yucca's.




Winterbescherming van Jubaea Chilensis bij een klant van ons in Denemarken.

Winterbescherming Jubaea Chilensis in Den Helder December 2009 dmv Jute en verwarmingskabel .

Winterbescherming dmv oude polyester silo , de bladeren van de palm worden eerst bij elkaar gebonden.

Deze winterbescherming was zo voldoende bij de vorstperiode in December 2009 , deze vorstperiode duurde één week met één dag een  minimum temperatuur van -12 °C en overdag een temperatuur van -10 °C . Doordat er ook nog veel sneeuw viel en er een koude wind blies is de gevoelstemperatuur in de wind kouder als de -12 °C  , De palm staat uit de wind en droog.
In Januari 2009 hadden wij een strenge vorstperiode met een uitschieter van -21 °C en  daarop volgde enkele dagen temperaturen van -15 tot -18 °C . De ingang hebben wij toen met folie dichtgemaakt en in de silo een ventilatorkachel geplaatst. Voor de meeste Jubaea Chilensis zijn deze temperaturen dodelijk. Ook trachycarpus fortunei ( de meest winterharde palm ) heeft het met deze temperaturen zonder bescherming zeer moeilijk , de bladeren vriezen helemaal dood tot in het groeipunt . Een aantal heeft bij ons het gered zonder bescherming maar er zijn ook bomen gesneuveld , wat nou juist het verschil kan hebben gemaakt dat de ene het overleeft en de andere niet kan afhankelijk zijn van verschillende factoren. De standplaats ( beschut of onbeschut ) , leeftijd van de plant ,de weerstand van de plant zelf , herkomst , hoelang staat de palm al in de volle grond .
Hieronder ziet u het verloop van de vorstperiode in Januari 2009 zoals de temperaturen gemeten zijn in het weerstation in Ell ( Limburg ).  Bron KNMI

Zeer strenge vorst
In het oosten en zuiden is wel aan de criteria voldaan zodat regionaal in Brabant en Limburg sprake was van een koudegolf. Weerstation Ell bij Weert noteerde de de laagste temperaturen: -18,3 graden (6 jan), -20,8 (7), -12,2 (8), -16,2  (9), -18,4 (10) en -15,0 graden (11
Weerstation Ell (Limburg) noteerde de afgelopen dagen de laagste temperaturen. Dinsdagochtend werd hier -18,3 graden gemeten, woensdag 7 januari -20,8 graden. Op meer plaatsen in het zuiden en oosten is 10 tot 19 graden vorst gemeten: woensdag meldde Arcen (Limburg) -18,7 graden en Eindhoven -18,2 graden. Zulke lage temperaturen komen niet vaak voor volgens het KNMI zie ook weerpagina
DE BILT -  Dinsdagavond was er een temperatuurverschil van maar liefst ruim 20 graden Celsius tussen het noorden en het zuiden van Nederland. Om 22.50 uur vroor het 20,4 graden in Ell bij Weert, terwijl het op Vlieland 1,3 graad boven nul was.






“Dat is een groot verschil voor een klein land als Nederland”, zei een woordvoerster van het KNMI. “Limburg was op dat moment nog volop in de greep van de vorst, terwijl bij Vlieland een relatief warme westenwind uit zee woei.” Overigens was het een half uur later in Ell al minder koud doordat het daar begon te misten.
Deze zeer koude temperaturen zijn dodelijk voor uw palmen  en olijven.
De palmen en olijven die wij op Dinsdagavond voor middernacht nog naar binnen hebben geplaatst hadden geen schade opgelopen , de palmen en olijven die buiten zijn gebleven hadden allemaal in de volgende morgen duidelijk bladschade. U kunt er vanuit gaan dat bij temperaturen boven de -18 alle bladeren verloren zijn van de trachycarpus fortunei evenals die van jubaea en van andere soorten palmen. Na deze nacht was bij ons duidelijk te zien dat de palmen schade hadden. Dit wil echter niet zeggen dat de palmen niet eerder bladschade op kunnen lopen . Wij hebben Jubaea  Chilensis gehad die na een nacht met -14 geen bladschade had en trachycarpus die met -10 graden wel bladschade had. Dit maakt het er dus niet altijd makkelijker op om een goed advies te geven. Daarbij kan een langdurige vorstperiode van meerdere weken met temperaturen tussen -5 en -10 ook schade aanrichten.
Een feit is dat de Trachycarpus fortunei meer vorst kan vedragen dan de Jubaea Chilensis en dat deze palm temperaturen van meer dan -21 graden kan overleven en daarmee terecht de meest geschikte palm voor de Nederlandse tuin mag worden genoemd. Wij mogen er helaas niet vanuit gaan dat deze zeer koude temperaturen in Nederland niet meer voorkomen ondanks de vele zachte winters die we de laatste jaren hebben gehad . Vaak werd de klimaatverandering en opwarming van de aarde hier als oorzaak voor gegeven. Het is aan U als exotenliefhebber zelf gelegen hoever u wilt gaan om een mooie exotische tuin te creëren , en welke tijd en moeite u hier voor wilt nemen .Eén ding is in ieder geval duidelijk , een kwartiertje inpakwerk weegt niet op tegen de schoonheid van een palm.
Om u toch een voorbeeld te geven en het verschil te laten zien van bladschade .na de nacht met een temperatuur van -21 °C onder nul volgen hieronder nog een aantal foto's.


Duidelijk voorbeeld van bladschade na zeer strenge vorst , de bladeren hangen af naar beneden , zijn verkleurd en sterven helemaal af. ( Zie foto verderop hoe deze palm zich heeft hersteld ) . Deze palm heeft zonder enige bescherming de vorstperiode van Januari 2009 overleefd met een minimum temperatuur van -21 °C.




Groeipunt met vorstschade.

Aanblik van de palmen na het verwijderen van de doodgevroren bladeren , het hart en de groeipunt van deze palmen hebben de strenge vorst overleefd.

Bladschade Jubaea Chilensis.
Deze foto is genomen 11 maanden na de strenge vorstperiode , de palmen hebben weer 10-12 nieuwe bladeren gemaakt.

Jubaea Chilensis met vorstschade

Deze jubaea na herstel in Augustus 2009.



Bovenste twee foto's zijn van een kleine jubaea Chilensis na de vorstschade.



Trachycarpus fortunei , herkomst uit Chili . Deze palm heeft onbeschermd de vorstperiode overleefd . Ook bij deze palm waren alle bladeren bevroren en volledig terug geknipt tot aan de stam . De palm heeft in één groeiseizoen 12 nieuwe bladeren gemaakt.

Hieronder hebben wij het verloop van de gehele  vorstperiode 2008/2009 weerstation Ell in Limburg weergegeven met een totale duur van 19 dagen .( Bron KNMI ) .

TN    = Minimum temperatuur / minimum temperature in 0.1 degrees Celsius
# TX    = Maximum temperatuur / maximum temperature in 0.1 degrees Celsius
# T10N  = Minimum temperatuur op 10 cm hoogte / minimum temperature (surface)in 0.1 degrees Celsius
#
# STN,YYYYMMDD,   TN,   TX, T10N
#
 377,20081224,           42,   65,   31
 377,20081225,            -2,   56,  -11
 377,20081226,          -25,   17,  -31
 377,20081227,           -42,   -1,  -51
 377,20081228,           -51,   -3,  -59
 377,20081229,           -61,    6,  -87
 377,20081230,           -80,    7,  -94
 377,20081231,          -79,   15,  -90
 377,20090101,          -55,  -17,  -52
 377,20090102,         - 44,   10,  -66
 377,20090103,          -84,    3, -111
 377,20090104,             -5,   11,   -8
 377,20090105,          -79,   -3, -109
 377,20090106,       -208,  -74, -207
 377,20090107,       -179,  -28, -188
 377,20090108        -122,  -22, -142
 377,20090109,       -168,  -72, -172
 377,20090110,       -184,  -53, -186
 377,20090111,       -149,   20, -157
 377,20090112,         -24,   62,  -74
 377,20090113,          36,   59,   31
 377,20090114,          15,   49,   12
 377,20090115,         -10,   55,  -34

Tot en met 05-01-2009 hebben onze palmen allemaal buiten gestaan zonder winterbescherming. De palmen die wij op 06-01-2009 in de avond nog binnen geplaatst hebben hadden ook geen vorstschade.
De palmen die buiten zijn blijven staan hadden de volgende morgen zichtbare bladschade.
Wij hopen dat de informatie op deze pagina voor u van waarde is .

In het kort nog even ons advies:

Beschermen bij ;
-het bereiken van 5 a 6 graden boven de opgegeven vorsttolerantie van de plant . ( DWZ bij een winterhardheid van -18 , gaan beschermen bij -12 graden ).
-Bij een matige vorstperiode die langer duurt als één week.
-Bij temperaturen boven -10 graden ( Jubaea Chilensis , Trachycarpus fortunei , bij temperaturen boven -12 graden is er al kans op bladschade ).
- Planten in pot , zorgen dat de pot niet invriest en dat de wortels niet bevriezen.




 


Hieronder volgen nog foto's van het inpakken van een grote Jubaea Chilensis.











 

Winterbescherming 8 meter hoge Jubaea Chilensis palmboom in Weert 2010.
Na enkele strenge winters in 2009 en begin 2010 zonder winterbescherming de winter overleefd te hebben is er nu toch gekozen om een winterbescherming te maken voor deze grootste jubaea van Nederland.
De boom heeft zich in de zomers goed hersteld nadat zelfs het groeipunt na de -20 graden in 2009 er volledig uitgetrokken kon worden.
Door de achtereenvolgende koude winters en de korte tijd van aanplant krijgt de boom te weinig kans om zich na iedere koude winter weer te herstellen . Het is daarom van belang dat de boom in de winter niet teveel blad verliest door vorstschade en dus een nieuwe volle bladkroon kan maken waardoor de boom ook aan kan sterken .

De stam zit opgesloten in de stalen constructie zodat deze constructie vast staat en dus nooit om kan waaien.

De constructie is gemaakt van aluminium buizen die weer met elkaar verbonden worden verstelbare buiskoppelingen.


De noppenfolie wordt door middel van flexibele Fiber ringen rond gebogen , en deze kan men laten zakken bij zacht weer en weer omhoog trekken als het koud wordt.


Het dak zit vast bevestigd op de stalen constructie. Bij strenge vorst wordt er bijverwarmd met een petroleum kachel.